___________________
De bergen in het noorden
Na de rit van Ninh Binh aangekomen, overnachten we weer in hetzelfde Hotel in Hanoi. Het personeel haalt ons met een warm welkom binnen. We waren snel terug in Hanoi, sneller als verwacht en het laste uur over een echte snelweg - zonder fietsers, brommers, scooters etc. De middag benutten we om spulletjes en eten voor de treinreis naar het noorden te kopen. Als we zo door de winkelstraatjes van Hanoi slenteren, roept ons spontaan een Vietnamese aan - het is An. An hebben we op de luchthaven van Frankfurt bij het inchecken leren kennen. Ze werkt in Duitsland, en is nu 3 Weken in Hanoi haar familie en vrienden te bezoeken. Zo een toeval! Ze vraagt wat we doen, en geeft ons nog een paar tips mee. WE nemen afscheid en moeten beloven, dat als er wat is, wij haar bellen.
Op naar Sapa: De trein vertrekt van Hanoi om 06:10. We moeten er vroeg uit. Om 04:30 staan we op, pakken de spullen weer in en gaan naar beneden. Onder slaapt hotelpersoneel in de receptie. We maken ze wakker en laten ze een taxi bestellen. We worden door een medewerker van het hotel naar het station met de taxi gebracht. Hij zorgt ervoor dat we onze plaatsen in de trein vinden en dat de kaartjes aan de juiste personen ter controle worden geven. De reis duurt ongeveer 10 uren, dus zitten we eerste klas: zachte bestelling - tweede klas heeft houten bankjes en is ons zo lang te hard.
De trein is ook niet meer de jongste. De eerste klas heeft toegewezen personeel en is relatief schoon. Precies 06:10 vertrekt hij. Het is een oude diesel locomotief en met een schok worden de aangekoppelde wagons in gaan gezet. Zo zal het de hele rit gaan. Bij elk station wordt aangehouden en komt de trein met een schok tot stilstand gebracht: het lijkt wel of er steeds een wagon met veel geweld wordt gekoppeld of dat plotseling de wielen vierkant zijn geworden.
We rijden door vlakke landschappen en zien onderweg veel rijstvelden, dorpjes, kaalgeslagen heuvels, bossen etc. Tegen 13:00 verandert het landschap, het wordt heuvelachtig en we zien meer rijstvelden in terrassen aangelegd. De huizen wisselen zich meer af in laagbouw met of zonder "rieten" dak. De huizen rondom het station hebben hetzelfde karakter, wat we reeds in Hanoi of Ninh Binh hebben aangetroffen. Hoe later het wordt, hoe hoger de heuvels en op een gegeven moment, gaat het landschap over in laag gebergte. De vegetatie krijgt een ander karakter er verschijnen ook naaldbomen tussen de hoge struiken, "dunne" bomen en af en toe "bananenbomen".
In onze wagon zijn er naast een paar toeristen (rugzakkers en een ouder Frans paar) veel Vietnamesen in alle soorten en maten: van jong naar (heel) oud, echte pubers, werkmannen en oudjes. Het is een druk gekakel voordat ze indommelen. Een stel is fanatiek zonnenbloem-pitjes aan het pellen en peuzelen. De afval wordt gewoon op de grond gegooid. Het treinpersoneel - conducteurs en zo - hebben hun eigenwagon na de eerste klas: het zijn "slaapkabines". Als er onderweg af en toe in blik in werp, liggen ze te slapen: het grootset gedeelte van de reis, slapen ze - zo wordt er makkeijk verdient.
Tegen 11:15 komen er vanaf een stationnetje vrouwen naar binnen om eten of drinken te verkopen: het wordt etenstijd. Het aanbod is afwisselend: van brood en beleg tot kleine bakjes met rijst, groentjes, ei of/en vlees. Tot een half uur voor het eindstation, komen steeds weer zulke "plaatselijke" verkoopsters langs hun waren aan de man te brengen. Zelf proberen we een rijstmaaltijd: het is niet eens zo slecht en kost ons anderhalf dollar.
Aangekomen in Lao Cai - het eindstation en laatste stad voor de chinees grens - gaat het met de auto verder naar ons verblijf in de bergen. Het is een luxe jeep, en al gauw na Sapa komen we er achter, dat dit geen luxe, maar echt nodig is. Ons verblijf in het noorden is een Lodge ongeveer 10km na Sapa in de bergen. De bergen zijn hier ongeveer 3500 meter hoog en de weg gaat al gauw slingerend om hoog. In dit gebied zijn de beroemde landschappen met aan de hellingen aangelegde rijst-terrassen. Het gebied wordt bewoond door zogenaamde minderheden - de Hmong, Red Dao of Tai. De Hmong etc. zijn een Aziatisch volk dat voornamelijk in China Vietnam en Laos leeft. De oorsprong van dit volk ligt in het zuiden van China. De meesten wonen in gebieden boven de 1000 meter op bergtoppen of heuvelruggen. De kleding is eenvoudig, maar mooi versierd. Veelal worden zwarte jassen, zwarte pofbroeken gedragen. De vrouwen dragen hun haar meestal in een knot. Een groot deel van de bevolking leeft van de markthandel. De voornaamste landbouwproducten zijn rijst of graan. Onderweg en dichterbij Sapa - het grootste bergdorp - zien we ze steeds meer lopen. Af en toe begeleid van buffels. Hoe hoger we komen, hoe meer in de wolken: We zien bijna niks en het regent een beetje. Omdat het ook al donker begint te worden, wordt het er niet beter op. Onze chauffeur kent de weg uit het hoofd. Na Sapa is dit ook nodig. De weg is vol met grote kuilen en dikke plassen. We rijden stapvoets en een jeep is echt geen luxe meer: we beleven een bergsafari! Na een goed uur komen we aan: een niet typisch verblijf in Vietnam een Lodge - bestaande uit een centraal restaurant en receptie met 25 bungalows met uitzicht op de valei en - in de bergen. Hopelijk, dat de wolken de komende 5 dagen wat dunner worden en dat we de valleien en bebouwde hellingen van de Hmong kunnen bewonderen. Nu kunnen we alleen maar geloven dat ze er zijn, verstopt in de "mist" - wolken.
Het is nu zaterdag, we maken er een rustige dag van en besluiten met Gianni en Chiara en intensievere schoolmorgen door te voeren. Tegen een uur of drie houden we er mee op. We willen in de omgeving van ons verblijf een stukje lopen. Na de fietstoer op eigen houtje in Ninh Binh, besluiten we een heel simpel wandelingetje te maken: een half uur de straat af en daarna weer terug. We zijn net de weg op, onverhard, lekker modderig de wolken in, worden we hartelijk begroet door 5 vrouwtjes van de rode Dao stam - eentje noemt zich "Anna". Ze vragen of ze ons mogen begeleiden en wonen ook die kant op. Ze zijn half in kledingsdracht gekleed en de kleuren zijn met rood en blauw betoont. Vol enthousiasme beginnen ze in hun "op de straat geleerde" engels ons vol te kakelen. Het is echt grappig en leuk. Ze stellen zich voor en vragen onze namen, vertellen waar ze wonen, hoe grolt de families zijn etc. etc. Ze zijn klein en de leeftijd varieert tussen 30 en 65. al gauw geven ze ons kleine armbandjes en Gianni en Chiara krijgen nog een soort sleutelhanger. Alles hebben ze zelf van hand gemaakt. Gemoedelijk en lachend lopen we zo met z'n allen verder. Graag willen ze ons de dichts bij zijnde lagere school lagere laten zien. Dit nemen we aan, en het hartelijk gekeuvel gaat door. Onderweg laten ze ons in hun eigen aangeleerd engels en met gebarentaal weten waar ze wonen, hoe groot de familie is, waar de zonen nu hun akkers bebouwen etc.
Het is zondag en we gaan naar een markt in Bac Ha: de zondag markt. Hier komen de Flower - Hmong hun waren verkopen. De markt is drie en een half uur rijden van ons verblijf. Het is heel kleurig en vrolijk. Na de markt bezoeken we nog snel het dor van de Flower-Hmong en gaan daarna weer terug.
Met "Anna" hebben we afgesproken, maandag samen van ons verblijf naar haar huis te lopen. Omdat we niet eens weten of Anna weet hoe laat het is, gaan we naar de afgesproken plek. Nauwlijks zijn we in zicht, worden we door Anna en drie vriendinnen begroet. Anna en haar vriendinnen stammen van de Red Dao. Ze leiden ons over weggetjes door de rijstvelden in een zij-vallei, naar hun dorp en de lagere scholen, We bezoeken het huis van Anna en bewonderen haar houwen huis, de woonruimte, slaapplekken, keuken en tv installatie. Hoe armoedig het ook uit ziet, de huizen zijn heel ruim ingericht, hebben elektriciteit, tv en radio. De keuken is een grote ruime met een waterplaats met veel tonnen water, een bijna middeleeuwse maalsteen om onder andere maïs mee fijn te malen en een "kookplek". De kookplek is een grote rond gemetseld muurtje met een enorme gietijzeren wok er op - we meer als 1 meter doorsnee. Samen drinken we met z'n allen rijstwijn. Haar man, jongste dochtertje en Anna moeten samen op de foto. Kort daarop gaat het verder naar een school en vervolgens door het dorp. Samen brengen ze ons via de hoofdweg weer terug naar ons verblijf. Hartelijk nemen we afscheid en natuurlijk komen Anna en haar vriendinnen samen op de foto. Natuurlijk willen de vrouwen iets van hun prulletjes verkopen. Maar we blijven stoer en drukken ieder 100'000 dong in de hand. Anna geven we wat meer. We nemen nogmaals afscheid en zeggen steeds: "next time, no business anymore". Ze lachend ons begrijpend toe, of ze het echt begrepen hebben …….
Thee recept uit het Vietnamesische Noorden: Kaneelthee
- 1 Liter water
- lipton thee (normale zwarte thee)
- 1 dl appelsap
- 1 of 2 kaneel-staafjes
- honing
- suiker
- (eventueel gember toevoegen)
- 15 minuten koken
___________________
Die Berge im Norden
Am Freitag morgen hiess es früh aufstehen, denn um 6.10 Uhr fuhr unser Zug in die Berge los. Wir haben uns entgegen der Meinung von allen für den Tageszug entschieden, der während 11 Stunden die etwa 400 km weite Strecke bewältigt. Luxus gönnten wir uns, indem wir uns Soft Seats reserviert haben. In einem alten Wagon mit zerschlissenen Sitzen fanden wir uns dann frühmorgens wieder.
So kurzweilig wie am diesem Tag erlebte ich das Zugreisen noch nie. Im Wagen war gewaltig was los, viele Menschen sprachen laut miteinander, alle bewunderten wieder einmal unsere zwei blonden Kinder, an verschiedenen Haltestellen kamen Frauen mit geflochtenen Plastiktragtaschen hinein, in welchen sie in Sagexboxen diverse selbstgekochte, warme Gerichte anboten, selbstverständlich mit Essstäbchen. Die Landschaft ausserhalb Hanoi ist wunderschön, grossflächige Reisfelder, durchdrungen mit Wald, Bananenbäumen, vereinzelten Häuser.
Um fünf Uhr erreichten wir Lao Cai, die Grenzstadt zu China. Dort wurden wir abgeholt, um in der Nähe von Sapa in unsere Bungalow-Lodge gebracht zu werden. Fahrzeit: Eindreiviertel Stunden für eine 60 km weite Strecke.
Leider sitzen wir hoch in den Bergen im Nebel, und so schieben wir samstags einen Ruhetag und Schule ein. Doch nachmittags um zwei müssen wir uns bewegen. Wir verlassen die Lodge, um einen kleinen Spaziergang den Feldweg rauf und runter zu machen, das zumindest war unser Plan. Wir wurden empfangen von einem - ich kann es nicht anders beschreiben - Rudel Frauen der Dao Red, einer der einheimischen Volksstämme, die sich durch ihre roten Kopftücher zu erkennen geben. 5 von ihnen boten uns sofort ihre Begleitung an, und in gebrochenem Englisch versuchten sie so gut sie konnten mit uns zu kommunizieren. So wanderten wir den Weg entlang, wurden mit kleinen Armbändern bestück - Present, Present,- uns sie geleiteten uns zur Schule, in die die 6 bis 7 jährigen Kinder gehen. Kleine Zimmer mit winzigen Pulten fanden wir vor, einer der beiden Räume war mit einer Plastikplane unterteilt in zwei Schulzimmer.
Und dann begann das Business. Buy something from me, from me, from me - mittlerweile waren es deren 6 Frauen. Und, seien wir ehrlich, man kann ihnen einfach nicht entfliehen. Mit einer Jacke für Chiara , diversen Taschen und zwei Kappen entliessen uns die Frauen und zwei geleiteten uns zurück. Anna, einer der redseligsten, versprach uns für Montag eine Führung in ihr Dorf, Haus uns zur High School. ja, ja, nur sie allein mit uns, Montags um 10 Uhr stehe sie bereit.
Am Sonntag besuchten wir den Markt in Bac Ha. Auf diesen Markt zieht es jeden Sonntag die Angehörigen der Bergstämme, die in ihren bunten Kleidern und den typischen offenen Tragkörben das Markttreiben bestimmen. Nebst denTaschen, Bettüberwürfen, Schmuck und Stofftieren findet sich hier auch der Tiermarkt, auf dem man nicht nur Büffel und Hühner, sondern auch allerlei Getier kaufen kann. Zufälligerweise beobachten wir einen in Plastik eingewickelten Hund, der von seinem Besitzer geschlagen wird, während sich der Hund zu befreien versucht. Langsam füllen sich die "Zuschauerränge" und das erlösende Gelächter begleitet den Hund, nachdem er sich befreien konnte und flüchtet.
Dann endlich war es soweit: Am Montagmorgen trafen wir uns mit Anna, um die Sightseeing Tour mit ihr als Guide zu machen. Mit Anna und drei weiteren Freundinnen spazierten wir die Strasse entlang. Am frühen Morgen hatte es noch geregnet, nun besserte sich das Wetter allmählich und der Nebel verzog sich. Über rutschige Pfade gelangten wir auf die andre Seite des Tales, immer wieder gestützt Durch die Hände der Red Dao Frauen, die in ihren verlöcherten Gummistiefeln oder Plastiksandalen den Weg mit Bravour meisterten. Nach dem Besuch der Primarschule - nur noch eine Klasse hatte Unterricht, der Mittag nahte und der Lehrer war gar nicht erfreut über die Störeng seines Unterrichts - brachte Anna uns in ihr Haus. Lehmboden, Bretterwände ohne Fenster und ein Wellblechdach bilden das "Gemäuer", drinnen ist es dunkel. Mit wenigen Bretterwänden ist der grosse Raum unterteilt. Zuerst tritt man in die gute Stube: eine Feuerstelle wird als Heizung für diesen Platz gebraucht, der alte Fernseher ziert diesen Raum. Offen daneben der tiefe, runde Tisch an dem wir Gäste bewirtet werden: Das vermeintliche Wasser aus der Petflasche ist selbstgebrannter Reiswein, der uns allen vier, inklusive Kinder vorgesetzt wird. Dankend lehnen wir aber die Gläser für die Kinder ab, dafür dürfen wir die Sweet Potatos kosten. Anna schält sie von Hand und wirft die Schale auf den Boden unter den Tisch. Ihr Hund fällt sofort über die Köstlichkeit her und somit ist hauhalttechnisch alles geregelt. Praktisch.meinen die Kinder. Hinter einem Bretterverschlag findet sich die Küche mit zwei Feuerstellen, einer grossen, auf der eine riesige, wokartige Pfanne mit einem Sossensud aufgesetzt ist und einer kleinen, in dessen Feuer die Sweet Potatos gebacken werden. Der Rauch der Feuerstellen such t sich den Weg durch die Ritzen der Aussenwände. Bei einer Temperatur, die einem frösteln lässt, überlegt sich der Besucher ernsthaft, wie er hier einen Winter - wir befinden uns jetzt im Frühling - überstehen würde. Anna besitzt auch eine Steinmühle, die sie mit den Händen mittels Holzhebeln betreiben kann. Nun wird uns noch die High School gezeigt. Die Schule hat noch nicht begonnen und so können wir in verschiedene Schulzimmer hineinschauen. Wir entdecken einen Werkraum, einen Chemieraum und ein normales Schulzimmer. In einem Nebengebäude gibt es kleine Zimmer mit einzelnen Betten, diese sind für die Lehrer gedacht, wenn sie sich über den Mittag ein bisschen hinlegen möchten. In einem weiteren kleinen Gebäude finden wir die Toiletten. Übrigens fällt uns auf, dass gerade hier im Gebirge sehr viele Schulen gebaut sind, man erkennt sie gut am gleichen Baustil und an der gelben Farbe. Nach der Dorfbesichtigung und dem Rückweg heisst es Abschied nehmen, eine kleine Entlöhnung für die Frauen gehört selbstverständlich dazu.
Nach einem weiteren Tag mit einem Besuch in Sapa geht's dann wieder zurück mit dem Tageszug nach Hanoi. Lang ist diesmal die Reise. Im Abteil neben uns sitzen vier befreundete Männer, welche sich kaum darum scheren, dass in diesem Zug nicht geraucht werden darf. Alles, was sie nicht mehr brauchen wird auf den Boden geworfen und so sammelt sich innert Kürze einiges an. Unappetitlich. Aber auch diese Reise endet und wir nächtigen noch ein letztes Mal in Hanoi, einer Stadt, die so chaotisch sie sich auch zeigt, absolut liebenswert ist.
Das Rezept aus dem Vietnamesischen Norden: Zimttee
- 1 Liter Wasser
- 1 - 2 Beutel Lipton Tee (oder normaler Schwarztee)
- 1 dl Apfelsaft
- 1 oder 2 Zimtstangen
- Honing
- Zucker
- (eventuell Ingwer zufügen)
- 15 Minuten kochen
___________________
zie voor meer: foto's van het Noorden
für mehr: Fotos vom Norden
___________________